 |
 |
مادران شاغل و ارتباط با فرزندان
با توجه به نقش سازنده زنان در عرصه های مختلف و با در نظر گرفتن مسئولیت های سنگین زنان فعال در اجتماع که همزمان بار مسئولیت و وظایف خانوادگی را نیز به عهده دارند می توان گفت بزرگترین وظیفه زن مادر شدن و شیرین ترین ثمره زندگی فرزند است .
کلید تندرستی کودک در دست مادر است . کودکان سرمایه های فردای جامعه هستند و کودکان حساس ترین و آسیب پذیرترین گروه اجتماع را تشکیل می دهند .
مادران شاغل باید سعی کنند کیفیت رسیدگی را در زمانی که در خانه هستند بیشتر کنند و برای جبران ساعات دوری از فرزند تلاش نمایند . هنگامی که در منزل هستند اوقات بیشتری را با فرزندانشان سپری کنند .
« فکر کنید اوقات خود را با بچه ها چگونه می گذرانید و فهرستی از آن تهیه نمایید . »
اگر در حال غذادادن به بچه هستید با او حرف بزنید ، نوازشش کنید و برایش شعر بخوانید .
اگر در حال حمام کردن او هستید ، او را با لبخند زدن و خندیدن خوشحال کنید .
اگر در حال پختن غذا هستید ، از فرزندتان کمک بخواهید با او صحبت کنید و بخندید .
هنگام رساندن فرزندتان به مهدکودک و یا مدرسه ... وقت خوبی است که با او صحبت کنید و به حرفهایش گوش دهید .
زمانی را برای بازی کردن با بچه ها در نظر بگیرید .
وقت معینی برای مسواک زدن ، حمام کردن و سایر کارهای روزانه داشته باشید تا نظم در انجام کارها را بیاموزد .
به او بگویید که دوستش دارید و بدینوسیله امنیت عاطفی در او ایجاد کنید ، چرا که اعتماد بنفس کودکان و روحیه قوی آنها وابسته به احساس چنین امنیتی است .
اگر شما برای نگهداری فرزند خود پرستار گرفته اید دفتری تهیه کنید و از او بخواهید که با یادداشت در مورد فرزندتان ، شما را در فعالیتها و برنامه هایش شریک کند ، مانند داستانهای مورد علاقه ، عادات خاص غذایی ، نوع بازی و ... شما هم می توانید یادداشتهایی را برای پرستار فرزندتان بنویسید .
در نتیجه شما بهترین راهها را انتخاب نموده اید و با وجود کمبود وقت ، عملکرد شما مهمترین هدیه ای است که به خانواده می دهید
چگونه می توانم با فرزندم گفتگوی مناسب داشته باشم ؟
بهترین نوع گفتگو با کودکان
برای گفتگو و درک بهتر کودک مراحل زیر را بکار ببرید .
ابتدا به حرفهای او خوب گوش کنید . صبر کنید کودک خوب احساس خود را بیان یا تخلیه کند سپس احساسات اورا شناخته و تصدیق کنید . به هیچ عنوان پند و اندرز و نصیحت نکنید ? سعی کنید نوعی احساس همدلی با او داشته باشید بطور کلی نباید در برابر مشکلات کودک راه حلهای کلی و فوری ارائه داد .
صریح و رک باشید .
اغلب دستورات پدر و مادرها خیلی کلی است . مثلاً « کارهای خوب کن » و یا « شلوغ نکن » چنین راهنمایی های کلی ممکن است برای افراد مختلف معانی گوناگونی داشته باشد . اگر رفتاری را که از آنها انتظار داریم به طور مستقیم و به روشنی بیان کنیم . بچه ها بهتر متوجه منظورمان خواهند شد . یک دستور ویژه به آنها می گوید که چه کاری باید انجام دهند : مثال : « در یک مطب آهسته صحبت کن » یا وقتی می خواهیم از خیابان رد شویم دست مرا بگیر . این روشی است که فرزندانتان شما و دستوراتتان را بهتر می پذیرند .
به آنها فرصت انتخاب دهید .
در بسیاری موارد می توانید به آنها انتخاب های محدودی را ارائه کنید تا تصمیم بگیرند و در نتیجه از شما اطلاعات کنند . دادن آزادی در انتخاب? به کودک احساس قدرت و تسلط می دهد در حالی که گستاخی او را کم می کند مثال: « وقت خواب است – آیا قبل از خواب به حمام می روی » یا « وقت لباس پوشیدن است خودت لباست را انتخاب می کنی یا من این کار را انجام دهم » .
قاطع باشید
در موارد مهم که نتیجه آن عدم پذیرش والدین از طرف فرزندان است باید قاطعانه دستور را پیاده کنیم . دستور قاطع به آنها می گوید که باید رفتار ناخوشایند خود را کنار بگذارند و فوراً آن طور که می خواهید عمل کنند . مثال : اسباب بازی برای پرت کردن نیست . این گونه دستورات همراه با تغییر صدا و به صورت دستور و قیافه جدی بهتر است .
از طرف دیگر ? قاطع نبودن در چنین مواردی ? موجب می شود که بچه ها فکر کنند در انجام دادن یا انجام ندادن کاری قدرت انتخاب دارند . مثال : «چرا اسباب بازی هایت را به اطراف پرت می کنی» یا « تکلیفت را انجام نمی دهی ؟» « همین حالا بیا خانه » ?«امیدوارم که بتوانی کارهایت را خودت انجام دهی »این دستور دادن هنگامی به کار می رود که از بچه می خواهید کاری را انجام دهد ولی انجام آن ضرورتی ندارد . برای رفتارها و کارهایی که باید انجام شوند بهتر است در دستور دادن قاطع باشید .
دستورات مثبت به کار ببرید .
بچه ها دستور انجام بده را بهتر از انجام نده می پذیرند . دستورات نکن یا بس کن تنها به آنها می گوید چه کاری قابل قبول نیست ولی توضیح نمی دهد که به جای آن چه کاری باید انجام دهند . به طور کلی بهتر است به آنها مستقیماً بگوییم که چه کاری انجام بدهند ? نه اینکه چه کاری انجام ندهند . پدران و مادران منفی دستور منفی و والدین مثبت دستور مثبت به کار برند .
رفتار بد را سرزنش کنید نه بچه بد را
هر چقدر هم که رفتاری که از بچه سرزده بد باشد آن رفتار را سرزنش کنید نه خود بچه ها را. به جای گفتن «پسربد» (سرزنش کردن کودک) بگویید : «دعوا ممنوع» (تقبیح رفتار)
لحن استفهامی (سوالی) داشته باشید .
سعی کنید وقتی کودک خطایی کرد به صورت سوالی رفتارش را مورد بررسی قرار دهیم . مثلاً فکر نمی کنی الان شب است و نباید سرو صدا کرد ؟ فکر نمی کنی نباید به وسایل دیگران دست زد ؟ این باعث می شود اولاً کودک کمی فکر کند و دوماً فرصت جواب داشته باشد سوماً جلوی لجبازی کودک گرفته شود .
احساسات خود را کنترل کنید .
پژوهشها نشان می دهد که وقتی پدرها و مادرها عصبانی هستند ? فرزندان خود را بیشتر مورد تنبیه زبانی و بدنی قرار میدهند . اوقاتی وجود دارد که باید خونسردی را حفظ کرد ? نفس عمیقی کشید و تا شماره 10 بشماریم . هدف ما آموزش رفتار درست به بچه هاست و هنگامی که عصبانی هستید ? اموزش موثر نخواهد بود . بنابراین به جای واکنش سریع و خشمگین در برابر بچه ها و گفتن این جمله که «چه کار کردی ؟» یک دقیقه صبر کنید با حفظ خونسردی بپرسید ؟ «چه خبر است»
سعی کنید شما به دنیای کودک وارد شوید .
سعی کنید شما به دنیای کودک وارد شوید نه اینکه کودک را وادار کنید مثل بزرگترها رفتار کند و به دنیای شما وارد شود . باید ببینید کودک در چه سنی هست . هر سن خصوصیات خاص خود را دارد یک بچه 3 ساله لجباز است وا ین ماهیت سن اوست . یک بچه 4 ساله شیطان است . یک بچه 6 ساله نمی تواند مانند بزرگترها مبادی آداب باشد . نباید کودک را به خاطر اینکه مانند ما رفتار نمی کند سرزنش کنیم . باید سن او را درک کرده و وارد دنیای او شویم تا ارتباط بهتری با کودک ایجاد کنیم . البته ممکن است برخی روشها منطبق با نوع تربیت و فرهنگ خانواده شما نباشد روشهایی که فکر می کنید در خانه شما قابل اجراست را بکار ببرید.
چگونگی انتقاد از نوجوانان
از ویژگیهای عمده نوجوانی کسب شخصیت ( تشخص طلبی ) است . بطور کلی شخصیت جنبه بیرونی و اکتسابی دارد ، در حالیکه منش جنبه ذاتی و درونی دارد .
« نوجوان دوستدار کسب شخصیت است »
برای رسیدن به مرحله کسب شخصیت باید دو اصل حاصل شود :
1) انجام مهارتها و دارا بودن توانمندیهای خاص در برخورد با دیگران
2) پذیرفته شدن این مهارتها از سوی پدر و مادر و اطرافیان
برخی نوجوانان مرحله اول را طی می کنند ولی اگر خانواده و اطرافیان و مراجع قدرت او را نپذیرفتند ، دچار عدم تعادل روانی می شود .
در جهت کسب شخصیت باید از دو راه به نوجوان کمک کرد :
* روش کسب مهارتها و توانائیها را بیاموزد .
* به زبان و رفتار به او بفمهمانیم که او را پذیرفته و درک کرده ایم و شخصیت او قابل پذیرش و احترام است و ما او را به عنوان یک انسان در حال کمال قبول داریم .
در انتقاد از نوجوان دقت کنیم که تمام شخصیت آنها را مورد حمله قرار ندهیم و تنها آن قسمتی را مورد سئوال قرار دهیم که نتوانسته وظیفه اش را درست انجام دهد . هرگز نباید به نوجوان یا هر شخص دیگر بگوئیم : تو لیاقت نداری و به درد هیچ کاری نمی خوری زیرا با این جمله تمام حیطه وسیع شخصیت او را مورد حمله قرار داده ایم . روی هم رفته هر انسان دارای نقاط مثبت و منفی شخصیتی است و برای مطرح کردن انتقاد بهتر است نخست چند نقطه مثبت او را متذکر شویم سپس اشاره به نقطه منفی نمائیم .
اگر ناگهان و بدون مقدمه شروع به انتقاد کنیم و این انتقاد را به تمام شخصیت نوجوان گسترش دهیم انتقادمان ویرانگر و مخرب خواهد بود .
آلپورت می نویسد : انتقاد از دیگران در حکم جراحی شخصیت است .
جراح روانی کسی است که از ویژگیهای روانی نوجوانان کاملاً آگاهی دارد و روش صحیح انتقاد را می داند . تشویق به جا و انتقاد صحیح و درست می تواند انسان را متحول نماید .
برای مرحله دوم یعنی پذیرش شخصیت از طرف پدر و مادر و اطرافیان چه کنیم ؟
می توان با زبان این پذیرش را در نزد دوستان و اقوام و خانواده بیان کرد .
می توانیم با عمل به او ثابت کنیم که شخصیت او را پذیرفته ایم ، برای رسیدن به این هدف باید او را به عنوان مشاور در خانواده به خودمان نزدیک کنیم .
حضرت پیامبراکرم (ص) فرمودند : پس از 14 سالگی با فرزندتان مشورت کنید .
باید در مسائل مختلف نظر نوجوان را پرسید و نباید فکر کرد که در اثر مشورت ، نوجوان گستاخ می شود .
نوجوانان ثابت کرده اند که اگر به آنان اعتماد کنیم ، برای حفظ اعتماد و تقویت آن دست به هرکاری می زنند که خودشان را شایسته نشان دهند .
حضرت علی (ع) با عبارت زیبایی در این زمینه رابطه تکریم شخصیت و غلبه بر گناهان را بیان فرموده اند :کسی که شخصیتش مورد احترام دیگران قرار گرفت ، لغزشها و شهوتها در نظرش بی ارزش می شوند .
« دومین ویژگی دوره نوجوانی ، استقلال طلبی نوجوانان است »
نوجوانان به دلیل اینکه خودشان را در آستانه یک انسان کامل شدن می بینند ، علاقه به کسب استقلال در زندگی دارند .
این استقلال از نظر اقتصادی و مالی مطرح می شود . نوجوانان می خواهند برای خودشان درآمدی هرچند اندک داشته باشند . این علاقه به تملک و استقلال نسبی با خصوصیات نوجوانان کاملاً هماهنگ است . کسی که ظرف دو و سه سال آینده وارد اجتماع خواهد شد و نقش یک فرد بالغ را ایفاء خواهد کرد باید خودش را برای این جهش آماده کند .
نوجوان می بیند که بزودی از خانواده جدا می شود و بنابراین باید درآمد نسبی برای خودش داشته باشد تا بتواند قطع وابستگی از خانواده کند و در ضمن بتواند لیاقت خود را ثابت کند . این مسائل باعث نگرانی نوجوان در این دوره می شود که آیا من می توانم بدون وابستگی به خانواده زندگی کنم ؟ و ...
از این رو استقلال نسبی که نوجوان با تمام علاقه به دنبال آن می رود ، شامل عدم دخالت پدر و مادر در کلیه مسائل نوجوان می شود . یعنی نوجوان اگر احساس کند ، شما در تمام مسائل او دخالت می کنید در مقابل شما جبهه گیری می کند و عکس العمل منفی نشان می دهد و رنجیده خاطر می گردد . برخورد صحیح با نوجوان این نیست که ما در تمام مسائل او دخالت کنیم .
برخی از مسیرهای زندگی در فردای نوجوان چنان است که اگر به نوجوان کمک نکنیم و او را کنترل ننمائیم ، اثرات سقوط بسیار خطرناک و غیرقابل جبران خواهد بود . ولی برخی مسیرهای زندگی هموارتر است که در آن باید به کنترل دورادور نوجوان اکتفا کرد و اجازه داد خودش طی طریق کند . سپس یک حالت متناوب از نظارت و آزادی دادن به نوجوان باید در زندگیش باشد .
تربیت فرزندان
امیرمؤمنان (ع) : کسی که فرزندی دارد باید کارهای کودکانه انجام دهد .
امام کاظم ( ع ) : فرزند خود را کتک نزن و با او قهر کن ولی مراقب باش که قهر تو طولانی نشود .
امیرمؤمنان ( ع ) : انسان خردمند با ادب ، تربیت و موعظه میشود و تنها چهارپایان هستند که جز با کتک رام نمی شوند .
رسول اکرم (ص) : فرزندانتان را با ادب تربیت نمائید که شما در قبال آنان مسؤولید .
پیامبر اکرم (ص) : احترام کنید فرزندانتان را و نیکوتر تربیتشان نمایید ، خداوند مهربان شما را می آمرزد .
امام محمدباقر (ع) : بدترین پدران کسانی هستند که در نیکی و مهربانی به اطفالشان از اندازه تجاوز نمایند و به زیاده روی و افراط رفتار نمایند و بدترین فرزندان کسانی هستند که در اثر تقصیر و کوتاهی در انجام وظایف ، پدر را از خود ناراضی نمایند .
رسول الله فرمود : اگر پدر با نگاه مهربان خود به صورت فرزند او را خوشحال نماید مثل این است که بنده ای را برای رضای خدا آزاد کرده باشد .
امام صادق (ع) : خداوند رحمت کند کسی که فرزندش را در نیکی به او یاری نماید : عرض کردم ؛ چگونه یاری اش نماید بر نیکی او ؟ فرمود : کارهای ساده و آسان فرزند را قبول نماید و آنان را به کارهای مشکل وادار نکند و به رنج و زحمتشان نیندازد و ستمشان نکند و نسبت احمقی و نادانی به فرزندان ندهد .
پیامبر اسلام : میان فرزندان در پنهانی و ظاهر مساوات و عدالت برقرار کنید . همان طوری که دوست دارید در خوبیها و نیکیها با شما به عدالت رفتار گردد .
پیامبر اسلام : زن و همسر گرفتن با برکت است و فرزند رحمت پروردگار است پس گرامی دارید فرزندانتان را و گرامی داشتن فرزندان عبادت است .
امام معصوم (ع) : در بهشت دری است که باب شادی نامیده می شود . تنها کسی از آن می گذرد که فرزندانش را شاد کرده باشد .
رسول اکرم : بهترین فرزندان ، دختران پرده نشین هستند . هر کس افتخار داشتن یک دختر را دارد سبب نجاتش از آتش جهنم است و هر کس دو دختر دارد به سبب آن دو وارد بهشت می شود و فردی که سه دختر یا سه خواهر داشته باشد ، جهاد و صدقه از او برداشته می شود .
رسول اکرم (ص) : هرکسی به بازار رود و هدیه و ارمغانی و کالایی با خود بردارد و برای همسر و فرزندانش به منزل ببرد مثل کسی است که به خویشان خود که مستمند و نیازمندند صدقه داده است . و هنگام تقسیم هدایا باید دختران را بر پسران مقدم کند ، زیرا هر کسی دخترش را خوشحال نماید مثل این است که بنده ای به رتبه و مقام فرزند حضرت اسماعیل را آزاد کرده باشد .
حضرت علی (ع) : دروس در دوران کودکی همچون نقش درسنگ خواهد بود .
حضرت علی (ع) : کسی که در کودکی درس نخواند در بزرگی به موفقیتهای چندانی نمی رسد .
امام صادق (ع) : بگذار فرزندت در هفت سال اول بازی کند و در هفت سال دوم مواظبش باش و نوشتن و تلاوت قرآن به وی بیاموز و در هفت سال سوم حلال و حرام به او آموخته شود که اگر در آن دوران موفق شد پیروز خواهد بود و اگر نه خیری در او نخواهد بود .
پیامبر اسلام : نگاه کردن به زنان نامحرم از گناهان بزرگ است .
قرآن کریم : به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را از هر نامحرمی فرو بندند و زرند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر انچه که طبعاً از آن پیداست و باید روسری خود را بر گردن خویش فرو اندازند .
امام صادق : آیا مردانی که از پشت به زنان نامحرم نگاه بد می نمایند نمی ترسند که زنانشان گرفتار نگاههای پلید دیگران شوند .
امام محمد باقر (ع) : هیچ عبادتی بالاتر و بهتر از پاکی شکم و زیرشکم نیست ( یعنی مال حرام نخوردن و پاکدامن بودن )
پیامبر اکرم ( ص ) : هر کسی با زنی که محرم او نیست دست بدهد غضب حق تعالی را برای خود خریده است .
پیامبر اکرم : وای به حال فرزندان دوره آخر الزمان از دست پدرانشان که واجبات را به آنان نمی آموزند .
گفتند : ای رسول خدا از پدران مشرکشان ؟ فرمود : نه از دست پدران مسلمانشان که هیچ یک از واجبات را به آنها نمی آموزند و اگر بیاموزند آنان را منع می کنند و برای آنان به متاع ناچیز دنیا قانع می شوند . من از آنان بیزارم و آنان از من بیزارند .
امام علی (ع) : بسا سخنی که جوابش خاموشی است .
امام علی (ع): بسا خاموشی از سخن گفتن رساتر باشد .
امام رضا (ع) : به دوستانمان بگو که کم حرف و ساکت باشند .
امام رضا (ع) : اگر سخن گفتن نقره باشد سکوت طلاست .
قران کریم : ای کسانی که ایمان آورده اید ، نباید قومی قوم دیگر را ریشخند کند . شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنان دیگر را ریشخند کنند شاید آنها از اینها بهتر باشند و از یکدیگر عیب مگیرند .و به همدیگر لقبهای زشت مدهید ، چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان ، و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند .
نبی اکرم (ص) : همیشه خوشرو و گشاده رو باشید به یقین ایزد منان خوشرویان را دوست می دارد و دشمن افراد خشن و اخمو و در هم کشیده است .
قرآن کریم : نماز بر مؤمنان در اوقات معین مقرر شده است .
پیامبراکرم (ص) : کسی که با تلاوت و تمسک به قرآن طلب شفا ننماید خداوند به او شفا نخواهد داد .
امیرمؤمنان (ع) : فرزندانتان را بر سه خصلت دوستی پیامبر و اهل بیت و قرائت قرآن تربیت کنید .
امام معصوم (ع) : خانه هایتان را با تلاوت و خواندن قرآن نورانی کنید .
امام معصوم (ع) : پاکیزگی نشانه ایمان است و فرد با ایمان بهشتی است .
امام رضا (ع) : استعمال عطر و بوی خوش از کار و اخلاق پیامبران است .
امام صادق (ع) : کسی که همیشه وضو دارد و بخواهد دوباره وضو بگیرد امتیاز و برتری و روشنایی بر امتیاز و روشنایی دیگر اضافه شود .
امام صادق (ع) : کسی که با طهارت بخوابد مثل این است که تمام شب را به عبادت گذارنیده است .
پیامبر اکرم (ص) : وضو نصف ایمان است .
امام صادق (ع) : ما همان گونه که نماز را به فرزندانمان یاد می دهیم ، تسبیح حضرت فاطمه را به آنان یاد خواهیم داد .
رسول اکرم : دعا اسلحه مؤمنان و پایه و اساس دین و روشنایی آسمانها و زمین است .
امیر مؤمنان (ع) : با دعا کردن موجهای بلا را برطرف سازید .
قرآن کریم : ای کسانیکه ایمان آورده اید از بسیاری از گمانها بپرهیزید که پاره ای از گمانها گناه است و جاسوسی مکنید و بعضی از شما غیبت بعضی نکنند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده اش را بخورد ؟ از آن کراهت دارید . پس از خدا بترسید که خدا توبه پذیر مهربان است .
امیرمؤمنان (ع) : غیبت نهایت کوشش ناتوان است .
پیامبراکرم (ص) : اگر شنونده غیبت اعتراض نکند و دفاع ننماید و از مجلس بیرون نرود و خاموش باشد در گناه غیبت سهیم است .
قرآن کریم : بخورید و بیاشامید ولی زیاده روی نکنید که او اسرافکاران را دوست نمی دارد .
قرآن کریم : باید عفو و گذشت نمایند . مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید و خدا آمرزنده مهربان است .
امیرمؤمنان (ع) : گذشت بهترین پیروزی است .
پیامبراکرم (ص) : اگر نمی دانستم که پیروان و مسلمانان در زحمت می افتند هر آینه فرمان می دادم در موقع وضو گرفتن برای هر نماز مسواک کنند .
پیامبراکرم (ص) : خداوند حکیم جوان بیکار را دشمن می دارد .
قرآن کریم : هر کسی بر خدا اعتماد کند او برای وی بس است .
امام علی (ع): شدت خشم ، دوستی گفتار را تغییر می دهد و شالوده استدلال و دلیل را از بین می برد و دانایی و فهم را پراکنده می نماید .
امام صادق (ع) : خشمناکی کلید تمام بدیهاست .
رسول خدا ( ص ) : مسلمان توانا و قوی ، محبوبتر و عزیزتر از مسلمان ناتوان و ضعیف است .
رسول خدا ( ص ): حق فرزند بر پدر ، در صورتی که پسر باشد ، آن است که مادرش را خوشحال نماید و اسمش را نیکو انتخاب کند و نوشتن را به او یاد دهد و او را ختنه کند و پاکیزه تربیت نماید و شنا را به او یاد دهد .
رسول خدا ( ص ): به فرزندانتان تیراندازی بیاموزید که به تحقیق بین هدف و تیرباغی است از باغهای بهشت .
رسول خدا ( ص ) : هر که تیراندازی آموخته باشد و سپس آن را ترک کند مرا نافرمانی کرده است .
امام صادق (ع) : باید بستر خواب پسر بچه ده ساله را از زنان ( خواهرانشان ) جدا کنید .
امام صادق (ع) : به خدا سوگند اگر مردی با همسرش آمیزش کند و در اتاق ، طفل بیداری باشد که آن دو را در حال جماع مشاهده نماید و سخنانشان و حتی صدای نقس کشیدنشان را بشنود آن کودک هرگز موفق نخواهد بود و اگر پسر باشد یا دختر ، سرانجام آلوده به زنا خواهد شد .
امام محمدباقر (ع) : از نزدیکی کردن در مکانی که طفل حاضر و تماشاگر باشد بپرهیزید ، زیرا کودکان به خوبی می توانند آنچه را دیده اند برای دیگران شرح و بیان نمایند .
1 - کودکان بیشتر از تصور همگان ، باهوش و زیرکند و باید از هوش و زیرکی آنان حداکثر استفاده بشود .
2 - اطفال دارای مغز قبول کننده اند . کوشش کنید که گنجینه دانش و ادب آنان توآم با احکام و دستورهای اسلامی باشد .
3 - اگر به ناتوانی و اشتباهات کودکان خود پی بردید آنان را با تمسخر و خنده نگران و ناراحت نکنید . بویژه نزد دیگران ، زیاد نرمی نکنید که کودکان سوء استفاده نمایند و برای هر موضوع جزئی که احتیاج به اظهار اقتدار و احیاناً کتک ندارد ، خشونت نورزید .
4 - کودکان مانند بزرگسالان نیستند ، دنیای کودکان در تمامی مسائل از دنیای بزرگسالان جدا است .
5 - والدین با سعه صدر و صبر و حوصله به امور تربیتی و تدریس اشتغال داشته باشند .
6 - نباید انتظار داشت که کودکان دستور بزرگترها را بدون تأخیر و همیشه و بدون استثنا انجام دهند .
7 - اجرای عدالت برای کودکان بسیار مهم است . کودکان تبعیض را بسیار خوب می فهمند .
8 - اشتباهات اطفال را با دلیل و تذکرات قابل فهم و بدون سرزنش و زخم زبان تذکر دهیم .
9 - بدون شتابزدگی و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی برنامه های تربیتی و دینی خود را اجرا نمائیم .
10 - نباید به مشکلات کودکان بی اعتنا باشیم .
11- سخنان کودکان را قطع ننمایید و سئوالاتشان را با سادگی و وضوح پاسخ دهید .
12- برای استفاده از وسائل و لوازم کودک از او اجازه بگیرید و شخصیت او را محترم
درمان بی خوابی
اگر شما هم دچار بی خوابی هستید ، نگران نباشید ، چون افراد بسیاری در جهان هستند که دچار بی خوابی می شوند و مشکل عمده ای برایشان پیش نمی آید . نیاز افراد به خواب نسبت به نوع فعالیت و سن افراد و زن و یا مرد بودن آنها متفاوت است . باید توجه داشت که کم خوابی و پرخوابی ، هر دو برای بدن مضر هستند و باعث اختلال در فعالیتهای بدن می شوند . وضعیت نرمال ، حداقل 7 ساعت خواب در شبانه روز است . پس برای اینکه در طول روز شاداب باشیم و بدون خمودگی ، فعالیتهای روزانه خود را انجام بدهیم ، باید نسبت به میزان خواب خود توجه کامل داشته باشیم .
علتهای بی خوابی
الف - عوامل محیطی : در بسیاری از موارد علت بی خوابی به دلیل عدم رعایت دکوراسیون مکان خواب یا عدم توجه به فضای لازم برای محل خواب و عادتهای خاص در اتاق خواب است . پس :
10 دقیقه قبل از استراحت ، لامپها و تمام روشنایی را قطع کنید ! با کم نور کردن لامپها قبل از خواب ، می توانید به خواب آلودگی و آمادگی خود برای خوابیدن کمک کنید . این امر موجب سازگار شدن فکر و مغز شما با تاریکی می شود .
از رختخواب خود فقط برای خوابیدن استفاده کنید ! برخی از افراد به خصوص جوان ترها رختخواب خود را به یک اتاق نشیمن و پذیرایی یا حتی یک مرکز تفریجی تبدیل می کنند . این کار کاملاً غلط است . نشستن یا دراز کشیدن مستمر و پیوسته روی تخت ، آن را از تصور وجود محلی برای استراحت صرف خارج می کند و در نتیجه در زمان استراحت ، هر چه تلاش کنید ، نخواهید توانست در آن چشمهای خود را ببندید و آرامش بیاید .
مکان آرامی را برای خوابیدن بیابید ! بسیاری از افراد فکر میکنند که به راحتی قادرند در یک مکان شلوغ و پرسرو صدا ، کار و حتی استراحت کنند وحتی گاهی اصلاً متوجه آن نمی شوند . برخی نیز به خوابیدن در یک اتاق پرسرو صدا معتاد شده اند و عمل کردن به عکس آن برایشان دشوار است . بهتر است بدانید که با این وضعیت ضمیرناخودآگاه شما هرگز مدیون شما نخواهد بود . در واقع ، سر و صدا می تواند مانع وارد شدن به یک خواب عمیق شود و در نتیجه از یک خواب راحت و منافعش محروم شوید .
اتاق خواب خود را تهویه کنید ! کسانی که در یک اتاق بدون تهویه و آلوده می خوابند ، ممکن است روز بعد احساس خستگی کرده ، یا حتی سردرد را تجربه کنند . با باز کردن یک پنجره به راحتی می توانید این مشکل را برطرف کنید .
دکوراسیون اتاق خواب خود را تغییر دهید ! سعی کنید رختخواب خود ( تخت ) را در قسمتهای متفاوتی از اتاق قرار دهید و جای آن را دائماً تغییر دهید . برخی عقیده دارند که تخت شما نباید رو به روی در اتاق یا آینه باشد . شاید به نظر ، یک عقیده خرافی باشد ، ولی با تجربه آن پی به اثر و نتیجه اش خواهید برد .
ب ـ دلایل روانی : نگرانی و استرس می تواند سبب آشفتگی خواب شود و این درست است که استرس و اضطراب در زندگی تمام افراد نقش مخربی دارد ، ولی برخی از افراد خیلی بیشتر از بقیه گرفتار مشکلات ناشی از آن در زندگی و امر خوابیدن خود هستند . زمانی که فکر شما در حال شکنجه و آزار است . مسلماً خوابیدن غیرممکن است . ولی مسلم است که شما قادرید بر این مشکل نیز غلبه کنید . در اینجا چند روش مؤثر برای کاهش فشار و استرس را معرفی می کنیم : ورزش کنید ! این امر علاوه بر اینکه به بهبود وضعیت فیزیکی و افزایش انرژی بدن شما کمک می کند ، فکر شما را در حالت آرامش و عدم فعالیت قرار می دهد . اما انجام دادن آن بلافاصله قبل از خواب می تواند تا زمان آرامش یافتن و به اصطلاح سرد شدن بدن ، مانع از خوابیدن شود .
مشکلات کاری را در محل کارتان بگذارید ! البته این امر مشکل است ، ولی با تمرین ، آسان خواهد شد .
هرگز با عصبانیت به رختخواب نروید ! گفتنش از انجام دادنش آسان تر است ، ولی اگر همچنان زیرلحاف خود در حال نفرین و گله و غرولند هستید ، بدانید که هرگز خواب خوبی نخواهید داشت .
تلاش در به خواب رفتن نداشته باشید ! تمرکز روی خوابیدن ، تنها موجب خواهد شد که تا صبح خوابتان نبرد . استراحت نباید به زور باشد ، این امر باید به طور اتوماتیک و طبیعی رخ دهد . خیلی از افراد ، روز را با داشتن نگرانی از اینکه مبادا شب خوابشان نبرد سپری می کنند و جالب است که شب هم خوابشان نمی برد .
اگر نمی توانید بخوابید در رختخواب دراز نکشید ! از جا بلند شوید ، کمی تلویزیون نگاه کنید ، کتاب بخوانید یا به روش دیگری خود را سرگرم کنید 30 دقیقه بیدار بودن بهتر از نخوابیدن در تمام طول شب است .
روی شکم نخوابید ! از آنجا که هر فرد شکل خوابیدن منحصر به فردی را برای خود دارد ( پشت ، شکم ، پهلو ) گفتن اینکه روی شکم نخوابید ، به برخی از افراد ، شاید چندان خوشایند نباشد . این روش خواب ، چندین عیب و مشکل نسبت به سایر حالتهای دیگر دارد . اول اینکه موجب بیش از حد گسترده شدن و کشیدگی پشت و کمر می شود و در نتیجه روز بعد درد پشت را به ارمغان خواهد آورد . دیگر اینکه اگر از یک بالش بزرگ و تشک نرم استفاده کنید ، حتی می تواند موجب کمبود اکسیژن شود ، چرا که احتمالاً در این حالت صورت خود را روی بالش می گذارید که این کار ، روز بعد ، سردرد و ناراحتی به همراه خواهد داشت .
از خوابیدن روی تشک نرم خودداری کنید ! خوابیدن روی یک بستر نرم و سست ، ماهیچه های پشتی را ضعیف کرده و می تواند به مرور ، بدن را در یک موقعیت غیرطبیعی و دارای انحناء قرار دهد . امروزه ، بیشتر مردم خواهان یک تخت نرم هستند که تمام بدن و تک تک اجزای آن را در خود غرق کرده و فرا بگیرد . شاید این تفریح در این مدت کوتاه خوشایند به نظر برسد ، ولی بدن شما بعد از گذشت یک زمان طولانی شما را نخواهد بخشید .
ج - رژیم غذایی : کمبود ویتامین b ، کلسیم ، مس ، آهن ، منیزیم ، و روی و خوردن بیش از حد غذا یا داشتن عادت غذایی بد و تغذیه نامناسب ، همه می توانند موجب اختلال در خواب شوند . دانستن اینکه چه نوع غذایی موجب کاهش یا مانع از خوابیدن شما می شود ، می تواند کمک بزرگی باشد ، در اینجا چند نوع از آنها ذکر می شود :
غذاهای نشاسته ای : با وجود اینکه این مورد ، به عنوان یک عادات غذایی بد محسوب می شود ، خوردن غذای غنی از نشاسته مانند برنج یا سیب زمینی ، قبل از خواب ، می تواند موجب خواب آلودگی شود . البته اگر شما در نظر دارید که وزن کم کنید ، این روش توصیه نمی شود . این دستور برای کسانی مفید است که از این نظر مشکلی ندارند .
غذاهای شور : از خوردن غذاهایی مانند پیتزا ، ماهی ، سوپ و یا هر غذایی که شامل مقدار زیادی سس و نمک است خودداری کنید .این غذاها انسان را تشنه می سازند . بنابراین مجبور خواهید بود دائماً از رختخواب بلند شوید و آب بنوشید . مصرف یک لیوان شیر گرم قبل ازخواب می تواند به خاطر داشتن مقدار زیادی تریپتوفان ( یک محرک برای ساختن سروتونین که واسطه ی شیمیایی در مغز است و به القای خواب کمک می کند ) مؤثر واقع شود .
کافئین : نوشیدن قهوه و چای و خوردن شکلات قبل از خواب ، منطقی نیست . بسیاری از مردم فراموش می کنند وقتی که در حال تماشای یک مسابقه فوتبال هستند ، از خوردن چیپس ، مایعات شیرین و کافئین دار یا تنقلات سنگین خودداری کنند .
داروها : برخی از بیماریها ، سیگار کشیدن و برخی از داروها و حتی افسردگی ، همه می توانند باعث بی خوابی شوند . برخی از داروها خواب آور هستند که باعث خواب آلودگی می شوند که مصرف آنها می تواند باعث ایجاد خواب شود ؛ مانند آنتی هیستامین ها که البته در درمان بی خوابیهای کوتاه مدت مؤثر است ، ولی در طولانی مدت به خاطر ایجاد وابستگی خطرناک بوده و دوباره امکان برگشت بی خوابی وجود دارد . البته مصرف این دارو زیر نظر پزشک توصیه می شود با وجود تمام این مسائل ، اگر هنوز هم مشکل بی خوابی شما برطرف نشده است ، باید به پزشک مراجعه کنید .
بررسی علل استرس دانش آموزان و راههای درمان آن
پرسشنامه ها
آموزش خانواده
آیین همسرداری
مشاوره اینترنتی
مشاوره مجازی
سخن روز
[عناوین آرشیوشده]
 |
 |
